Methoden voor het sexen van tenreks

Tenrek-eigenaren en vooral beginners vragen zich vaak af hoe ze hun tenrek kunnen sexen, aangezien ze geen normale geslachtsdelen hebben om hun geslacht te bepalen. In dit artikel geven we een paar opties om de zaak te helpen, want er zijn een paar methoden!

Cloaca

Allereerst beginnen we bij het begin: waarom kun je het geslacht van een tenrek niet aan hun geslachtsdelen zien? Nou, omdat ze die niet hebben. In ieder geval niet op de gebruikelijke manier bij zoogdieren waar mannetjes een penis hebben en vrouwtjes een vulva. Tenreks zijn een vreemd stel dieren en zeker in dit opzicht. Beide geslachten hebben cloaca’s. Dit betekent dat ze één enkele holte hebben voor alle doeleinden: urineren, uitscheiden, broeden en baren. Het enkele kanaal is verbonden met alle inwendige organen die verantwoordelijk zijn voor deze functies, dus het is onmogelijk om het geslacht van een tenrek te bepalen aan de hand van de cloaca. Maar dat betekent niet dat je hun geslacht helemaal niet kunt vertellen..

Vorm van het hoofd

Hoewel dit erg afhankelijk is van afstamming en lichaamstype, is de algemeen aanvaarde theorie dat mannetjes een iets bredere kopvorm hebben dan vrouwtjes, met meer afstand tussen hun ogen. Hoewel deze methode op geen enkele manier betrouwbaar is, kan het helpen bij het gebruik van geslachtsbepalingsmethoden waarvoor geen dierenarts nodig is.

Uitscheiding uit de ogen

Mannelijke tenreks krijgen zo nu en dan witte afscheiding. Dit hangt samen met het paarseizoen, maar het gebeurt soms ook in andere situaties, zoals stress of territoriaal gedrag. Het is een geweldige manier om man en vrouw uit elkaar te houden, maar tegen de tijd dat dit gebeurt, zijn mannen al seksueel productief. De methode is ook zeer gebrekkig, omdat niet alle mannetjes daadwerkelijk afscheiding via hun ogen hebben en sommige vrouwtjes ook afscheiding kunnen produceren. Het komt zelden voor dat een vrouwtje dit doet, maar het is mogelijk! Deze methode wordt vaak gebruikt door eigenaren van gezelschapsdieren van tenreks die het niet erg vinden of hun tenrek een mannetje of een vrouwtje is, omdat ze niet van plan zijn ermee te fokken en de tenreks alleen worden gehuisvest.

Handmatig de fallus uit de cloaca drukken

Ja, de buitenkant van een cloaca is bij beide geslachten gelijk. Maar aangezien de cloaca verbonden is met alle organen die verantwoordelijk zijn voor urineren, uitscheiden, fokken en baren, zijn er enkele dingen die je kunt doen om het geslacht van een tenrek te bepalen. Mannetjes hebben een fallus in hun cloaca, die handmatig naar buiten kan worden geduwd om hun geslacht te bepalen. Wanneer je op de buik boven de cloaca drukt en naar beneden duwt, moet de fallus of penis van de mannelijke tenrek uit de cloaca kunnen worden gedrukt. Vrouwtjes hebben geen fallus en dus lijkt de methode vrij eenvoudig. Een fallus betekent dat de tenrek mannelijk is en geen fallus betekent dat de tenrek vrouwelijk is. Toch? Nou, dat is niet altijd het geval, hoewel het een betrouwbare methode is! Maar soms hebben mannetjes alleen een kleine fallus die het einde van de cloaca niet helemaal bereikt. Die mannetjes kunnen nog steeds nakomelingen voortbrengen en je zou de fallus onder de huid kunnen voelen, zelfs als deze niet zichtbaar is. Let dus niet alleen op wat je ziet, maar ook op wat je voelt. Deze methode wordt door fokkers vaak gebruikt bij jonge tenreks om het geslacht te bepalen voordat ze worden verkocht en voordat ze overgaan op duurdere methoden.

Scans of echo’s

Sommige eigenaren, vooral fokkers, willen meer zekerheid over het geslacht van de tenrek en wenden zich tot de hulp van een dierenarts. Dierenartsen verschillen in hun methoden voor deze, maar scans en echo’s kunnen de binnenkant van de cloaca laten zien. Met deze methoden kun je zichtbaar zien of er een fallus in de cloaca zit, waardoor de tenrek mannelijk of vrouwelijk is. Dit is een zeer betrouwbare methode en wordt vaak gebruikt voordat je je tot DNA-testen wendt.

DNA-testen

Veel fokkers in de gemeenschap over de hele wereld gebruiken DNA-testen om absolute zekerheid te hebben over het geslacht van de tenrek. Deze DNA-testen worden uitgevoerd door het speeksel van de tenrek af te nemen en het te testen op het ZFX-ZFY-gen, om te bepalen of de tenrek mannelijk is. Genomia is het meest gebruikte laboratorium om deze tests uit te voeren, aangezien ze een specifieke SRY-marker hebben bepaald die het mannelijke geslacht identificeert in de vertegenwoordigers van de families Tenrec, Setifer, Echinops en Hemicentetes. Dit betekent dat ze DNA kunnen testen om te zien of een tenrek dit specifieke gen heeft. Als ze dat hebben, worden ze als mannelijk beschouwd. Als ze dat niet hebben, worden ze als vrouwelijk beschouwd. Hoewel deze methode als de meest betrouwbare optie wordt beschouwd, biedt deze geen 100% zekerheid. Vanwege het beperkte onderzoek dat is gedaan naar egels en tenreks, is de test gebaseerd op één specifiek gen en wordt er geen rekening gehouden met chromosomale mutaties die mannetjes beperken om ooit productief te worden of wijzen op intersekse tenreks. Deze gevallen zijn echter zeer zeldzaam.

Artikel door Judith Duinkerken.

Foto door Николай Усик / http://paradoxusik.livejournal.com/ – CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=23088994